شبه‌نظامیان ارتش آزادی‌بخش بلوچستان روز سه‌شنبه ۱۱ مارس، در اقدامی کم‌سابقه، قطار جعفر اکسپرس را هنگام عبور از تونل شماره ۸ در منطقه بولان متوقف کردند و بیش از ۴۰۰ مسافر را گروگان گرفتند. این حمله که یکی از پیچیده‌ترین عملیات‌های جدایی‌طلبان بلوچ در سال‌های اخیر محسوب می‌شود، به درگیری شدیدی بین مهاجمان و نیروهای امنیتی پاکستان انجامید.

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، در این حمله دست‌کم ۱۰ نفر، از جمله ۹ نیروی امنیتی و راننده قطار، کشته شده‌اند. گفته می‌شود ۲۷ شبه‌نظامی بلوچ نیز در عملیات نجات ارتش پاکستان کشته شدند.

به گفته مقام‌های راه‌آهن پاکستان، جعفر اکسپرس که از کویته حرکت کرده بود، ۹ واگن و حدود ۴۵۰ مسافر داشت و مهاجمان با استفاده از مواد منفجره، ریل قطار را تخریب کردند و سپس با سلاح‌های سنگین و نیمه‌سنگین به واگن‌های حمل مسافر یورش بردند.

سی‌ان‌ان گزارش داد که تا شب سه‌شنبه، ۱۰۴ مسافر، شامل ۵۸ مرد، ۳۱ زن و ۱۵ کودک، آزاد شدند. در حالی که تعداد زیادی از مسافران همچنان در گروگان ماندند. برخی موفق شدند با پای پیاده به ایستگاه پانیر، در فاصله شش کیلومتری محل حمله، برسند. نیروهای امنیتی برای تامین امنیت این افراد، آنان را با یک قطار ویژه به ایستگاه ماچ منتقل کردند، جایی که مسافران غذا، کمک‌های اولیه و مراقبت‌های پزشکی دریافت کردند.

Gl0i6-4XEAAX-4O.jpeg

الجزیره پیش از ظهر چهارشنبه گزارش داد که در ساعات اولیه روز، تعداد افراد نجات‌یافته به ۱۵۵ نفر رسید، اما همچنان بیش از ۲۰۰ گروگان در اسارت شبه‌نظامیان‌اند.

هرچند مقام‌های پاکستان این اقدام شبه‌نظامیان بلوچ را حمله به غیرنظامیان خوانده‌اند، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان در بیانیه‌ای مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت و اعلام کرد که این عملیات پاسخی به «ظلم تاریخی پاکستان به مردم بلوچ» است و در صورت اجرای هرگونه عملیات نظامی علیه آن‌ها، گروگان‌ها را اعدام خواهد کرد.

این گروه شبه‌نظامی مدعی شد غیرنظامیان را آزاد می‌کند اما مسافران نظامی‌، در اسارت خواهند ماند.

ارتش آزادی‌بخش بلوچستان یک گروه جدایی‌طلب است که خواهان استقلال بلوچستان از پاکستان است. این گروه در سال‌های اخیر حملاتش را از خرابکاری‌های کوچک به عملیات‌های بزرگ و پیچیده ارتقا داده است.

ملک سراج اکبر، کارشناس مسائل بلوچستان، مستقر در واشینگتن، به الجزیره گفت که ارتش آزادی‌بخش بلوچستان اکنون به‌ جای حملات کوچک، با هدف ضربه زدن به اقتدار دولت پاکستان عملیات‌هایی را طراحی و اجرا می‌کند. این کارشناس افزود که حمله به یک قطار مسافربری نشان‌دهنده جسارت و توانایی این گروه در اجرای عملیات‌های پیچیده است.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، این حمله را به‌شدت محکوم کرد و آن را «نشان‌دهنده بی‌رحمی و بی‌اخلاقی تروریست‌ها» دانست. او در بیانیه‌ای گفت: «حمله به مسافران بی‌گناه، به‌ویژه در ماه مبارک رمضان، ثابت می‌کند این تروریست‌ها با اسلام، پاکستان یا مردم بلوچستان هیچ ارتباطی ندارند.»

محسن نقوی، وزیر کشور پاکستان، نیز اعلام کرد که هیچ تساهل و مذاکره‌ای با مهاجمان صورت نخواهد گرفت. نقوی افزود: «افرادی که به روی مردم بی‌گناه آتش می‌گشایند، شایسته هیچ رحمی نیستند.»

سازمان ملل متحد نیز این حمله را محکوم کرد و از دولت پاکستان خواست با حفظ جان غیرنظامیان، هرچه سریع‌تر گروگان‌ها را آزاد کند. چین نیز که در بلوچستان سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای دارد، از افزایش فعالیت‌های ارتش آزادی‌بخش بلوچستان ابراز نگرانی کرده است.

ریشه‌های شورش در بلوچستان و افزایش خشونت‌ها

بلوچستان با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر، بزرگ‌ترین ایالت پاکستان از نظر مساحت است، اما در عین حال یکی از کم‌توسعه‌یافته‌ترین مناطق این کشور به شمار می‌آید و علی‌رغم برخورداری از معادن غنی مس، طلا و گاز طبیعی، مردم این ایالت از توزیع ناعادلانه ثروت و منابع شاکی‌اند.

یکی از دلایل اصلی افزایش خشونت‌ها در ایالت بلوچستان سرمایه‌گذاری چین در بندر گوادر و پروژه‌های مرتبط با «کمربند و جاده» دانسته می‌شود. بسیاری از بلوچ‌ها این پروژه‌ها را استعماری جدید می‌دانند و معتقدند سود این سرمایه‌گذاری‌ها به مناطق دیگر پاکستان می‌رسد، در حالی که مردم محلی همچنان در فقر به سر می‌برند.

پیش از این، مقام‌های پاکستانی با متهم کردن نهادهای امنیتی و اطلاعاتی هند، شبه‌نظامیان بلوچ و همچنین تحریک طالبان پاکستان را به دریافت پول و پیروی از هند متهم کرده‌اند.

مقام‌های پاکستان بارها از نقش طالبان افغانستان در افزایش خشونت‌ها در این کشور، به‌ویژه دسترسی شبه‌نظامیان به سلاح‌های پیشرفته آمریکایی رهاشده در افغانستان، اشاره کرده‌اند و گفته‌اند که دشمنان پاکستان در خاک افغانستان پناهگاه‌های امنی دارند.

منیر اکرم، نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل متحد، روز دوشنبه در نشست شورای امنیت گفت: «مخالفان مسلح پاکستان به تجهیزات و تسلیحات آمریکایی رهاشده در افغانستان دسترسی دارند و سلاح‌های حملات مرگبار در داخل پاکستان از افغانستان تامین می‌شود.»

رادیو پاکستان روز چهارشنبه به نقل از منابع امنیتی گزارش داد که مهاجمان بلوچ در جریان گروگان‌گیری قطار جعفر اکسپرس، با افرادی در داخل افغانستان ارتباط دارند و از آنان دستور می‌گیرند.